In de zomer van 2005 wordt ons land opgeschrikt door een loslopende poema op de Veluwe. Dit “levensgevaarlijke” roofdier* moet onmiddellijk worden afgemaakt is de mening van de politie te Ede. Ik weet ze daarvan gelukkig te weerhouden door hen te adviseren Arno van der Valk van roofdierenopvang Pantera het dier te laten vangen. Arno beschikt over alle papieren en heeft eerder een stel losgebroken circusleeuwen met succes overmeesterd.
De knorrige directeur van landgoed/pretpark de Hoge Veluwe baron Seger Emmanuel van Voorst tot Voorst meldt dat hij zijn park heeft afgesloten en actief zal helpen met zoeken met het geladen geweer in de aanslag want de baron heeft een hekel aan roofdieren. Op dit moment loert de baron op de zwaar beschermde wolf. Die vreet zijn moeflons op.
Arno krijgt het mandaat. Er volgt de jacht op de poema. Ondanks waarschuwingen trekken duizenden landgenoten naar de Veluwe en zoeken mee. Weldra komen er meldingen uit o.a. Apeldoorn waar de poema gesignaleerd zou zijn. Maar foto’s en video’s van de waarnemingen ontbreken.
Na twee weken speuren is het dan eindelijk gelukt een groot katachtig dier op de foto te zetten. Weliswaar niet vlak voor de lens maar op afstand. Bij nadere beschouwing van het fotomateriaal is van een poema geen sprake. De kat is ongeveer 3-4 maal groter dan onze gewone huiskat. Dus veel kleiner dan een poema. Er ontstaat een levendige discussie over zijn herkomst. Een roofdierenexpert oppert voorzichtig de Asian Goldcat. Een kat die uiterst zeldzaam is en in de hele wereld is beschermd. Arno van der Valk van Pantera weigert dat te geloven. Ik ben een andere mening toegedaan.
Enkele maanden later komt er anoniem een melding dat iemand in Limburg twee Asian Goldcats in de bossen zou hebben vrij gelaten. De eigenaar profiteerde van de commotie rondom de nooit gevonden poema. Waar of nietwaar? Ook de grote kat die leek op een Asian Goldcat is nooit meer gesignaleerd.
De Asian Goldcat behoort tot de middelgrote katachtigen. Een volwassen exemplaar (mannetje) weegt tussen de 7-15 kilogram, is ongeveer een meter lang (zonder de staart). De staart is gemiddeld 50 cm lang. De naam zegt het al: hij komt voor in de bossen van Zuidoost Azië maar wordt zelden waargenomen. Sinds 2008 staat hij op de lijst van bedreigde diersoorten. Dat neemt niet weg dat er jacht op hem wordt gemaakt. In China voor de zogenaamde heilzame werking van zijn botten.
Er leven 22 Goldcats in Europese dierentuinen waarmee fokprogramma’s zijn opgezet. Dat fokken schijnt te lukken maar neemt niet weg dat het moeilijk zal zijn ze terug te zetten in hun oorspronkelijke habitat. De ontbossing is de grootste bedreiging voor het voortbestaan van dit prachtige dier. Daarnaast is er een levendige illegale handel in Gold cats. Het is een van de weinige wilde katten die zich makkelijk aanpast aan de mens en dus als illegaal huisdier te houden is.
In landen zoals Myanmar, waar deze kat nog sporadisch voorkomt, wordt hij door de bevolking als woest en meedogenloos omschreven. Hij valt grote hoefdieren aan en dood ze met een nekbeet. Maar de Goldcat is ook een nette eter. Vogels plukt hij eerst helemaal kaal alvorens hij ze opeet. In gevangenschap is de Goldcat een rustige, beetje saaie kat en voldoet hij niet aan het beeld van een woesteling.
Bijzonder aan de Goldcat is zijn vacht die in vele schakeringen is waargenomen. Maar ook de ouderdom van het ras is uniek. Volgens DNA onderzoek stamt hij af van de Marmerkat zo’n 8 miljoen jaar terug in de tijd. Het is ook een sterk ras. In gevangenschap wordt de Goldcat gemiddeld 20 jaar oud. En zoals de meeste katten en katachtigen is hij prima in staat zonder de hulp van de mensen vanuit gevangenschap terug in de natuur gezet dit met gemak te overleven.
De Asian Goldcat dankt zij naam aan de Nederlandse onderzoeker Coenraad Jacob Temminck (1778 – 1858)
De vraag blijft natuurlijk: hebben we destijds in 2005 bij Apeldoorn een Goldcat gezien of toch een miniatuur poema? Arno van der Valk verklaart voor de radio een mailtje te hebben gehad, waarin het mysterie van de poema wordt ontrafeld. Een mevrouw in Limburg had een kat met een panter gekruist. Eén jong ging dood, de andere ontsnapte, en wordt nu al jaren waargenomen in Nederland.
*Over een poema als huisdier heb ik dit verhaal geschreven.